10 ülke mikro besini tartıştıUNICEF Beslenme Uzmanı Vilma Tyler, “Zenginleştirilmiş un ile yapılan ürünler çocukların zeka düzeylerinde artışa neden oluyor ve entelektüel başarılarının artırıyor” dedi.
Türkiye'de UNICEF ve Unun Zenginleştirilmesi Girişimi tarafından düzenlenen çalıştayla, unun zenginleştirilmesi 10 ülkeden aralarında bilim adamı, doktorlar, halk sağlığı uzmanları, akademisyenler, hükümet kuruluşları ve un sanayisi temsilcilerinin de bulunduğu 60 katılımcı tarafından farklı açılardan ele alındı.
UNICEF Beslenme Uzmanı Vilma Tyler, unda yapılacak zenginleştirmenin yaşam kalitesini arttırdığını belirterek, zenginleştirilmiş un ile yapılan ürünlerin çocukların zeka gelişimlerinde artışa neden olduğunu ve entelektüel başarılarının artırdığını vurguladı.
GİZLİ AÇLIK SÜRESİNDE FARK EDİLMEYEBİLİR
Tyler, mikro besinlerin yani vitamin ve minerallerin eksikliğinden kaynaklanan sorunların, tüm dünyayı ilgilendiren meseleler olduğunu belirterek, özellikle demir, folik asit, A vitamini, çinko ve D vitamini gibi vitaminlerin eksiklerinin, sağlıklı bireylerin yetişmesinin önündeki en önemli sorun olduğunu ifade etti.
Besin müdahaleleri arasında toplum sağlığının sağlanabilmesi için en güvenli ve maliyeti en düşük müdahalenin unun zenginleştirilmesi olduğunu dile getiren Tyler, “Gizli açlık adını verdiğimiz süreçte, bir kişide mikro besin eksikliği olabilir ama bu fark edilmeyebilinir. Semptomlar görülmeye başladığında ise mikro besin eksikliği ciddi düzeye taşınmıştır” dedi.
MİKRO BESİN EKSİKLİĞİ ENTELLEKTÜEL GELİŞİMİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Birçok insanda görülen gece körlüğünün A vitamini eksikliğinden kaynaklandığını anlatan Tyler, pek çok insanın bunun sebebinin bilmediğini ancak bu sorunun zamanında çözülmezse körlüğe neden olabileceğini belirtti.
Demir eksikliğinde ise aneminin ortaya çıktığını ifade eden Tyler, “Anemi çocukların bünyelerini zayıf, konsantrasyonlarının düşük olmasına neden oluyor. Dolayısıyla eğitim başarılarını ve zihinsel kapasitelerini olumsuz etkileniyor. Mikro besinler çocukların gelişiminde erken düzeyde beyin, omurilik gelişiminde büyük etkiye sahipler. Hayatlarının ilk dönemlerinde bu vitaminlerden mahrum kalırsa fiziksel, entelektüel ve zihinsel gelişimi açısından sıkıntılar yaşanır” diye konuştu.
Folik asittin ise doğurgan yaştaki kadınlar ve hamileler için çok önemli olduğunu vurgulayan Tyler, şunları kaydetti:
“Folik asit eksikliği nedeniyle doğumsal anomileler oluşabilir. Bununla ilgili Türk cerrah Murat Mutuş tarafından bir araştırma yapıldı. Araştırmada, en sık rastlanan doğumsal anomalilerden nöral tüp defektinin çocukların tedavi süreçlerinde yılda 1 kişi için 10 bin dolar harcandığını gösteriyor. Bu kişilerin yaşam süreleri düşünüldüğünde bu masraflar 300-500 bin doları buluyor. Bu sağlık sistemi ve aile üzerinde yük oluşturuyor.”
SAĞLIKLI BEBEKLİK GEÇİREN SAĞLIKLI YAŞAM GEÇİRİR
Unun Zenginleştirilmesi Girişimi Eğitim ve Teknik Destek sorumlusu Quentin Johnson ise Türkiye'de diğer bölge ülkelerinde olduğu gibi demir ve folik asit eksikliğinin olduğunu belirterek, şu anda bu konuda Türkiye'de araştırmalar yapıldığını ifade etti.
Unun zenginleştirilme süreçlerinde tüm paydaşların bir araya gelerek bunu konuşması ve sorunları ele alması gerektiğini vurgulayan Johnson, sorunun ancak ortak bir çalışmayla çözüleceğini belirtti.
Mikro besinlerin kadınların sağlıklı olması için son derece önemli olduğunun altını çizen Johnson, “Özellikle gebe kaldıklarında çünkü sağlıklı anne sağlıklı bir bebek dünyaya getirir. Sağlıklı bebeklik geçiren birey sağlıklı çocukluk ve devamında sağlıklı bir yaşam geçirir. Bu döngü şeklinde ilerliyor” dedi.
DEMİR EKSİKLİĞİ ZEKAYI 8 PUAN DÜŞÜRÜYOR
Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Toplum Beslenmesi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülden Pekcan, beslenmeden kaynaklanan sağlık sorunların çözülmesi için öncelikle diyetin düzeltilmesi, besin desteğinin verilmesi, sağlık hizmetinin düzeltilmesi ve besin zenginleştirilmesinin yapılması gerektiğini belirtti.
Türkiye'de beslenmede enerjinin yüzde 44'ünün ekmekten alındığını ifade eden Pekcan, bu nedenle ekmeğin tam tahıllı, posalı olmasının ve içine demir, folik asit, B 12 vitamini gibi vitaminlerin katılmasının dengeli beslenmede önemli olduğunu kaydetti.
Bu şekilde mikro besinler nedeniyle yaşanan sorunlarını azaltılacağını ifade eden Pekca, “Örneğin, demir yetersizliği çocuklarda bilişsel gelişimi ve IQ'yu etkiliyor ve IQ'da 5 ile 8 arasında bir düşüklüğe neden oluyor. İnsanların üretkenliği ve algılamasını etkiliyor, hastalığa yatkınlığı arttırıyor. Zenginleştirmeyle bunların önüne geçilebilinir” diye konuştu. (AA)
